„Trzy składniki, tysiąc lat tradycji. O sile rzemieślniczego pieczywa”
Sprawozdanie z operacji pt. „Od pola do pieca – integracja rolnictwa z rzemiosłem piekarskim” – 1–3 października 2025 r.
Chleb to nie tylko pożywienie — to symbol, tradycja i spuścizna pokoleń. Dawniej wypiekany był w każdym wiejskim domu z prostych, naturalnych składników: mąki, wody i soli. Współcześnie, w świecie zdominowanym przez produkcję przemysłową, ta pierwotna idea chleba została w dużej mierze zatracona. Celem operacji „Od pola do pieca” było przypomnienie o tych wartościach i praktyczne pokazanie, że w małych gospodarstwach rolnych nadal można produkować pieczywo najwyższej jakości — zdrowe, naturalne i pełne smaku — stając się tym samym częścią rosnącego rynku żywności rzemieślniczej.
Operacja miała na celu wsparcie dywersyfikacji dochodów w małych gospodarstwach, promocję Rolniczego Handlu Detalicznego (RHD) oraz rozwój systemów jakości żywności. Przedsięwzięcie wpisuje się w założenia Planu Strategicznego WPR, propagując zrównoważony rozwój, innowacyjność i ochronę dziedzictwa kulinarnego na obszarach wiejskich.
Warsztaty odbyły się w dniach 1–3 października 2025 r. Uczestnicy — rolnicy, doradcy rolniczy, przedstawiciele KGW i osoby zainteresowane rozwojem rzemieślniczej produkcji — rozpoczęli spotkanie w Akademii w Radzionkowie, gdzie pod okiem Pana Mirosława Kurka – doświadczonego piekarza i cukiernika, prezesa stowarzyszenia „Rzemieślnik ” – praktykowali proces wypieku chleba na naturalnym zakwasie.
W programie znalazły się zajęcia z: przygotowania zakwasu żytniego i pszennego, fermentacji i wypieku chleba z mąk niestandaryzowanych, omówienia roli bakterii fermentacyjnych w procesie dojrzewania ciasta, poznania tradycyjnych metod wypieku bez użycia polepszaczy i dodatków chemicznych.
Drugiego dnia uczestnicy odwiedzili rzemieślniczy Młyn Gliwice, gdzie zapoznali się z procesem mielenia zbóż w tradycyjny sposób. Wizyta ta unaoczniła, jak ogromny wpływ na jakość końcowego produktu ma pochodzenie
i sposób przetworzenia mąki. Mąki niestandaryzowane, bez dodatków i wybielaczy, zachowują naturalną strukturę ziarna, pełnię smaku i bogactwo składników mineralnych. To one stanowią fundament chleba o wysokiej wartości odżywczej i trwałości. Każdy dzień warsztatów kończył się wspólną degustacją wypieków oraz dyskusją
o możliwościach wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce gospodarstw wiejskich, szczególnie w kontekście RHD
i sprzedaży bezpośredniej. Warsztaty pokazały, że rzemieślnicze pieczywo na zakwasie nie jest reliktem przeszłości, lecz realną szansą na rozwój lokalnej przedsiębiorczości i powrót do zdrowych tradycji żywieniowych. Wypiek chleba z dawnych odmian zbóż — orkiszowych, samopszy czy płaskurki — może stać się dla małych gospodarstw dodatkowym źródłem dochodu, a dla konsumentów — alternatywą wobec zubożonego, przemysłowego pieczywa.
Podczas zajęć podkreślano znaczenie naturalnych procesów fermentacji, które wzbogacają chleb w kwasy organiczne, witaminy i mikroorganizmy wspierające mikroflorę jelitową. Takie pieczywo nie tylko dłużej zachowuje świeżość, ale przede wszystkim ma pozytywny wpływ na zdrowie człowieka.
Uczestnicy warsztatów zwracali uwagę, że w ostatnich latach zauważalny jest wzrost świadomości konsumentów — coraz więcej osób poszukuje produktów autentycznych, naturalnych, o znanym pochodzeniu. Pieczywo rzemieślnicze staje się synonimem jakości, uczciwej pracy i lokalnej tradycji. Realizacja operacji pozwoliła uczestnikom zdobyć wiedzę z zakresu: przetwórstwa i sprzedaży produktów rolnych w ramach RHD, tworzenia lokalnej marki i budowania zaufania konsumenckiego, promocji i marketingu produktów niszowych, zachowania dziedzictwa kulinarnego regionu. Dla doradców rolniczych była to także okazja do pogłębienia wiedzy praktycznej, którą będą mogli przekazywać dalej — rolnikom poszukującym sposobów na dywersyfikację działalności i zwiększenie dochodów. Operacja „Od pola do pieca” pokazała, że nowoczesne rolnictwo nie musi odcinać się od tradycji. Przeciwnie — może ją twórczo wykorzystywać, łącząc wiedzę przodków z obecnymi trendami prozdrowotnymi i ekologicznymi. To właśnie w tej synergii kryje się przyszłość polskiego piekarnictwa i rozwój wsi opartej na jakości, a nie masowości.
Warsztaty „Od pola do pieca” były nie tylko praktycznym szkoleniem, ale również głęboką refleksją nad kondycją współczesnego piekarnictwa i rolą rolnika w tworzeniu zdrowej, lokalnej żywności. Wspólna praca przy wypieku chleba, wizyta w młynie, rozmowy o tradycji i jakości — to wszystko złożyło się na wydarzenie, które wzmocniło świadomość uczestników i dało impuls do dalszych działań na rzecz rozwoju rzemiosła piekarskiego na obszarach wiejskich.
Chcesz zostać Partnerem KSOW – zarejestruj się na stronie ksowplus.pl